น้ำมันหอมระเหย

น้ำมันหอมระเหย (Essential Oil)

น้ำมันที่ได้จากการสกัดพืชสมุนไพรนานาชนิด ซึ่งอาจสกัดมาจากส่วนใดส่วนหนึ่งของพืช วิธีการสกัดที่นิยมใช้ในปัจจุบัน คือ การกลั่นด้วยไอน้ำ และการใช้สารเคมีเป็นตัวทำลาย หลังจากการสกัดน้ำมันหอมระเหยที่ได้จะถูกนำมาสังเคราะห์เพื่อกลั่นแยกหาสารต่าง ๆ ที่มีกลิ่นหอม สารเหล่านี้เองที่จะถูกนำมาคัดเลือกผสมผสานและสร้างขึ้นมาเป็นกลิ่นใหม่ ๆ
วัตถุดิบที่นำมาใช้เป็นสารหอมและน้ำมันหอมระเหย (Aromatic Substances and Fragrances)
Aromatic Substances and Fragrances คือ สารหอมที่เป็นองค์ประกอบรวมทั้งทำให้เกิดกลิ่น โดยสารหอมเหล่านี้เป็นสารเคมีที่มีกลิ่นเฉพาะตัวของมันสารเคมีเหล่านี้สามารถพบได้ทั้งในทั้งพืช สัตว์ และจากการสังเคราะห์

พืช (Plants) สัตว์ (Animals)

สารหอมในพืชเกิดจากกระบวนการเผาผลาญแล้วถูกลำเลียงเก็บเอาไว้ตามส่วนต่างๆ เช่น ดอก ใบ ลำต้น เปลือก เนื้อไม้ ผล ราก เหง้า เมล็ด ยาง เป็นต้น โดยส่วนที่ได้จากเปลือก ผล และเมล็ด จะใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องสำอางราคาถูก ส่วนที่ได้จากดอกราคาจะค่อนข้างสูง
สารหอมที่ได้จากสัตว์ส่วนใหญ่จะใช้ในอุตสาหกรรมทำน้ำหอม
- ปลาวาฬ (Ambergris) กลิ่นอำพัน หรืออำพันทอง ได้มาจากปลาวาลหัวทุย เป็นส่วนที่ปลาวาฬจะสำรอกออกมาจากระเพาะอาหาร หรือการฆ่าปลาวาลแล้วผ่าเอาก้อนอำพันออกมา มักพบมากในแถบชายฝั่งออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์
- บีเวอร์ (Castroleum) ได้จากการขับถ่าย จากกระเปาะรูปทรงรีที่อยู่ระหว่างทวารหนัก และอวัยวะสืบพันธุ์ แรกจะกลิ่นไม่หอมแต่เมื่อเวลาผ่านไปกระบวนการทางเคมีจะเปลี่ยนให้เป็นกลิ่นหอมทนนาน
- ชะมด (Civer) กลิ่นที่ได้จากชะมด เป็นสิ่งที่ชะมดขับจากกระเปาะของต่อมคู่ใกล้อวัยวะสืบพันธุ์ของทั้งตัวผู้และตัวเมียที่เช็ดเอาไว้ตามต้นไม้ หรือหากนำมาขังไว้ในกรงจะได้กลิ่นที่ชะมดเช็ดเอาไว้ตามกรง
- กวาง (Musk) เป็นผงไขมันแข็งสีคล้ำ ได้มาจากต่อมซึ่งอยู่ระหว่างท้องและอวัยวะเพศของกวางตัวผู้ ซึ่งจะได้มาโดยการฆ่าแล้วผ่าเอาส่วนนี้ออกมาจากกวางเท่านั้น กลิ่นนี้จึงมีราคาสูงมาก

น้ำมันหอมระเหยอยู่ในส่วนไหนของพืช
น้ำมันหอมระเหยอยู่ในส่วนต่างๆของพืช เช่น ใบ กลีบดอก ผิวของผล ราก เปลือก และลำต้น

ส่วนของพืชที่มีน้ำมันหอมระเหย
ตัวอย่างน้ำมันหอมระเหย

ดอก
ราก
ผล เมล็ด
เนื้อไม้ / เปลือก
เรซิน (ในธูป หรือ incense)
เปลือกผลไม้
ใบ
กุหลาบ มะลิ ดอกส้ม กระดังงา กานพลู
ขิง กระชาย แฝกหอม
ผักชี ยี่หร่า กระวาน จันทร์เทศ
อบเชย สน กฤษณา จันทร์หอม
กำยาน ยางไม้หอมต่างๆ
ส้ม มะนาว มะกรูด
มะนาว ตะไคร้หอม ตะไคร้ ยูคาลิปตัส

การแบ่งกลุ่มของกลิ่นของน้ำมันหอมระเหย
1. กลิ่นส้ม เป็นกลิ่นที่ให้ความรู้สึกสดชื่น และสะอาด เป็นกลิ่นของน้ำมันที่ได้จากพืชตระกูลส้ม
2. กลิ่นเครื่องเทศ เป็นกลิ่นที่ได้จากเครื่องเทศ ให้ความรู้สึกหนัก หวาน และลึก เช่น น้ำมันจากอบเชย กานพลู
3. กลิ่นดอกไม้ ได้มาจากดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมต่างๆ ให้ความรู้สึกอ่อนหวาน นุ่มนวล ได้แก่ กลิ่นกุหลาบ มะลิ พิกุล แก้ว
4. กลิ่นป่า เป็นพวกน้ำมันที่ได้จากเนื้อไม้ ให้ความรู้สึกแห้ง และเบาสบาย ได้แก่ น้ำมันสนต่างๆ
5. กลิ่นสมุนไพร เป็นกลิ่นของเมนทอล และให้กลิ่นสีเขียวของใบไม้ ได้แก่ น้ำมันโหระพา กะเพรา สะระแหน่ ตะไคร้

เรียบเรียงบทความ "น้ำมันหอมระเหย (Essential Oil)" โดยกองบรรณาธิการ www.ok-spa.com